ต้นผักติ้ว, ผักแต้ว ปลูกง่าย ทนแล้งได้ดี ประโยชน์ ยอดอ่อนกินได้ สรรพคุณ สมุนไพร?
ต้นผักติ้ว ผักแต้ว ติ้วขน ติ้วขาว ต้นเพาะเมล็ด ไม้ยืนต้น ทนแล้งได้ดี ประโยชน์ สรรพคุณ สมุนไพร ดอก ยอดอ่อน กินได้ ราคาถูก การขยายพันธุ์ เมนูอาหาร
ต้นผักติ้ว ผักแต้ว
ต้นผักติ้ว มีชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Cratoxylum formosum (Jacq.) Benth. & Hook.f. ex Dyer วงศ์ HYPERICACEAE ชื่ออื่น แล้วหิน (ลำปาง) ผักเตา เตา (เลย) ติ้วส้ม (นครราชสีมา) กวยโขง (กาญจนบุรี) ตาว (สตูล) ถั่วเหลือง (ภาคกลาง) ติ้วแดง ติ้วยาง ติ้วเลือด ติ้วเหลือง (ภาคเหนือ) แต้ว (ภาคใต้)
ต้นผักแต้ว เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ ขนาดกลาง สูงได้ประมาณ 3-12 เมตร อาจสูงได้ถึง 35 เมตร เรือนยอดเป็นทรงพุ่มกลม โคนต้นมีหนาม กิ่งก้านเรียว ส่วนกิ่งอ่อนมีขนนุ่ม เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลแดง แตกล่อนเป็นสะเก็ด ส่วนเปลือกด้านในเป็นสีน้ำตาลแกมเหลือง ลำต้นมีน้ำยางสีเหลืองปนแดงซึมออกมาเมื่อถูกตัดหรือเกิดแผล
ประโยชน์ ยอดอ่อนใช้เป็นผักสด ดอกนำมาประกอบอาหาร สรรพคุณทางยา ประโยชน์ : เปลือก : สมานแผลภายใน หรือแผลภายนอก, น้ำยาง : รักษาโรคหิด รักษาแผลส้นเท้าแตก , ต้นและราก : ต้มผสมกับกำแพงเจ็ดชั้น แก้กระษัยเส้นและเป็นยาระบาย, ใบอ่อนและยอด : รับประทาน มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ, น้ำยางจากเปลือก : ใช้ทารักษาโรคหิด และน้ำกัดเท้า , ใบ เปลือก และน้ำยาง : รักษาโรคผิวหนัง แผลสด แก้ฝ่าเท้าแตก
ใบ : ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปวงรีแกมรูปไข่กลับ หรือเป็นรูปขอบขนานปลายใบมน หรือรูปแหลมโคนใบสอบเรียบ ส่วนขอบใบโค้งเรียบ ผิวใบทั้งสองด้านมีขนละเอียดใบเมื่อก่อนจะเป็นสีชมพูอ่อนถึงสีแดงเรียบและเป็นมันวาว ใบแก่เป็นสีเขียวสด เรียบ เกลี้ยง หลังใบบนเป็นมัน ส่วนท้องใบมีต่อมกระจายอยู่ทั่วไป ใบแก่เป็นสีแดงหรือสีแสด
ดอก : เป็นช่อแบบกระจุกตามกิ่งเหนือรอยแผลของใบ กลีบดอกเป็นสีขาวอมสีชมพูอ่อนถึงสีแดง กลีบดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกตามซอกใบ หลุดร่วงได้ง่าย ดอกมีอยู่ 5 กลีบเมื่อดอกบานจะขยายออกประมาณ 1.2 เซนติเมตร ก้านดอกเรียวเล็กและมีกาบเล็ก ๆ ที่ฐานกลีบด้านใน ดอกมีเกสรเพศผู้สีเหลือง สั้น ๆอยู่จำนวนมาก ก้านเกสรเชื่อมติดกันเป็นกลุ่ม 3 กลุ่ม เกสรเพศเมียก้านเกสรเป็นสีเขียวอ่อนมี 3 อัน และมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ดอกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อนปนสีแดง
ผล : เป็นแบบแห้งและแตกได้ ลักษณะของผลเป็นรูปไข่แกมรูปกระสวย ผิวผลมีนวลสีขาว ผลเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาสหรือสีน้ำตาลดำ ลักษณะของผลเป็นแบบแคปซูลปลายแหลมผิวเรียบและแข็ง เมื่อแก่จะแห้ง และแตกออกเป็น 3 แฉก ภายในผลมีเมล็ดสีน้ำตาล
ติ้วขาว ออกดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนพฤษภาคม
ขยายพันธุ์ : ด้วยวิธีการใช้เมล็ด เป็นต้นไม้ที่ทนแล้งได้ดี พบได้ทางภาคเหนือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และทางภาคใต้ตอนเหนือ โดยจะขึ้นตามป่าดิบแล้ง ป่าโปร่ง ป่าเต็งรัง ป่าตามเชิงเขา และตามป่าเบญจพรรณ
เมนูอาหารพื้นบ้านภาคอีสาน : ซุปผักติ้ว
วิธีทำ :- นำผักติ้วมาลวกน้ำร้อนให้สุกพอประมาณ จากนั้นยกออกจากเตา
- ต้มปลาทูใส่น้ำปลาร้า ให้มีกลิ่นหอมและรสชาติกลมกล่อม
- นำผักติ้วมาตำพอแหลก จากนั้นใส่พริกป่นและใส่ข้าวคั่วปลาทู ต้นหอม จนเข้ากัน
- ปรุงรสด้วยน้ำน้ำต้มปลา น้ำปลา ชิมรสตามชอบ
อ้างอิง : เรียบเรียงข้อมูลโดย นายบดินทร สอนสุภาพ นักวิชาการเกษตรชำนาญการ
